Op dit moment (2021) wordt samen met de inwoners aan een nieuwe actuele dorpsvisie gewerkt.

Dorpsvisie 2013

In 2005 is een Dorpsvisie ontwikkeld. In deze visie is door de bewoners aangegeven in welke richting het dorp zich de komende 10 jaren wat hun betreft zou moeten ontwikkelen. De gemeente gebruikt de dorpsvisie om haar beleid zoeveel mogelijk af te stemmen op de wensen vanuit het dorp. Rond de 660 mensen die in Achlum wonen, en het gezegde “zoveel mensen zoveel meningen” gaat natuurlijk hier ook wel op. Door de bewonders in kleine groepen in de vorm van zogenoemde keukentafelgesprekken over hun ideeën te laten vertellen is het ondanks alle meningen wel mogelijk om een grote gemene deler te vinden.

Over een paar onderdelen in de dorpsvisie was nog onvoldoende duidelijkheid over de wensen en mogelijkheden. Dat betrof wonen, parkeren en recreatie. Voor die 3 thema’s zijn werkgroepen opgezet. Deze groepen bekijken voor hun thema wat de mogelijkheden zijn en hoe er in het dorp over wordt gedacht. Deze groepen werken door in de winter van 2006/7.

Hieronder vind u de volledige inhoud van de Dorpsvisie 2013.

De Gemeente heeft hierop gereageerd met  reactienota gemeente  en  aanvulling reactie nota

Achlum houdt de vaart erin

Inhoud                                                                                  

1 Inleiding                                                                              

2 Werkwijze                                                                            

3 Doel                                                                                     

4 Sterke punten van Achlum                                                  

5 Thema’s                                                                                

5.1   Verkeer en bereikbaarheid                                 

5.2   Onderwijs                                                             

5.3   Woonomgeving                                                   

5.4   Jeugd                                                                

5.5   Voorzieningen en diensten                               

5.6   Zorg en welzijn                                                 

5.7   Werkgelegenheid                                             

5.8   Woningbouw                                                     

5.9   Recreatie en toerisme                                       

5.10 Ouderen                                                            

5.11 Sport en ontspanning, verenigingen                 

6 Uitvoering van actiepunten                                                

Bijlage: Samenvatting van de aandachtspunten uit de keukentafelgesprekken

1 Inleiding

De gemeente Franekeradeel houdt in haar beleid in de dorpen zoveel mogelijk rekening met de wensen en belangen van de bewoners. Daarvoor gaan burgemeester en wethouders 2-jaarlijks op werkbezoek bij het dorpsbelang, en door het jaar heen is er regelmatig contact met gemeente-ambtenaren over lopende zaken. Het bestuur van het Dorpsbelang probeert in te schatten wat de diverse belangen in het dorp zijn en wat de meest gewenste ontwikkeling is of de beste oplossing voor een knelpunt is. De bestuursleden gaan daarbij af op wat zij formeel en informeel weten of te weten komen.

Om vanuit de dorpen een breed gedragen visie voor de gemeente te hebben, die ook enige tijd mee kan, is aan de dorpen gevraagd om een dorpsvisie te maken. Deze dorpsvisie is een door de bewoners gemaakte toekomstschets van en wensenlijst voor het dorp voor de komende 10 jaar. De meeste dorpen in Franekeradeel zijn wat eerder met een dorpsvisie begonnen dan Achlum. Dat komt omdat net in de tijd van het verzoek om het maken van een dorpsvisie de aandacht in Achlum was gericht op het realiseren van het dorpshuis.

2 Werkwijze

Als eerste stap is in de zomer van 2005 huis aan huis een enquête verspreid. In deze enquête werden 10 thema’s voorgelegd met het verzoek om aan te geven welke prioriteit hebben. 20% van de enquêtes is ingevuld en ingeleverd.

De volgende stap was het houden van zogenoemde keukentafelgesprekken in oktober en november 2005. Ongeveer 35 van de 270 huishoudens hebben daaraan deelgenomen.

De ideeën die uit de gesprekken zijn voortgekomen zijn als “Dorpsvisie Achlum” huis aan huis verspreid om bewoners de gelegenheid te geven er op te reageren. Deze reactie kon schriftelijk of in de jaarvergadering in mei. Er worden 3 werkgroepen gevormd om een aantal actiepunten uit de dorpsvisie verder uit te werken: wonen, parkeren en recreatie. De resultaten van de werkgroepen worden als aanvullingen aan de Dorpsvisie toegevoegd (planning van de eindrapportage najaar/winter 2006)

Poseren op de Dorpsstraat

3 Doel

De dorpsvisie geeft aan welke richting de bewoners met Achlum het komende decennium uit willen. Het is een weergave van de plannen, ideeën en wensen die door de bewoners naar voren zijn gebracht. De visie dient als leidraad voor het Dorpsbelang en voor de gemeente bij het bepalen van het beleid in Achlum.

4 Sterke punten van Achlum

Achlum is een dorp waarin nog veel van het oude karakter bewaard is gebleven. De oude dorpskern heeft de status van beschermd dorpsgezicht, en is deels langs de Achlumer Vaart gebouwd. Het doorzicht naar de weiden direct achter de huizen is daarin een bijzonder element; dat komt in Friesland niet veel meer voor. De oude kerk, die letterlijk en figuurlijk ‘Op e Hichte’ staat, is samen met de kop-hals-romp boerderij ernaast ook gezichtsbepalend. De nieuwbouw is redelijk bijeengehouden, waardoor bij aankomst van buitenaf het aanzicht niet teveel wordt bepaald door nieuwbouw.

Het dorp heeft actieve bewoners. Recent is een dorpshuis gebouwd met een café en 2 zalen. Van begin af aan  is het een belangrijke ontmoetingsplaats is geworden. In combinatie met een sportzaal, een toneel en een peuterspeelzaal heeft Achlum daarmee een prachtig multifunctioneel centrum. Er zijn meer dan 20 officiële en officieuze verenigingen, zodat er voor iedereen wel een ontspannende activiteit binnen het dorp te vinden is. De verenigingen hebben naast het dorpshuis en de sportzaal de beschikking over een voetbalveld, een kaatsveld, een Jeu de Boules baan en een ijsbaan. Voor de jeugd is er naast het dorpshuis een JOP (Jongeren Ontmoetings Plaats) ingericht. De Activiteiten Commissie Achlum organiseert meer dan 20 activiteiten per jaar.

Via een dorpskrant en een website wordt nieuws over en uit het dorp verspreid. Kleine mededelingen kunnen meeliften op de wekelijkse reclame van de supermarkt.

Er zijn een openbare en een christelijke school en er zijn 3 winkels (supermarkt, bloemenwinkel en winkel voor dierbenodigdheden), waardoor er op de meeste dagen de nodige activiteit op straat is. Sinds eind 2005 is de supermarkt verrijkt met een postagentschap. In de supermarkt is geld pinnen mogelijk. Eens in de 2 weken komt een bibliotheekbus in het dorp.

Aan de rand van het dorp ligt een klein wandelbosje. De vaart geeft de mogelijkheid om te varen of te vissen. Jaarlijks is er een dorpsfeest, en op kleinere schaal zijn er soms buurtactiviteiten. Eens in de 4 jaar zijn komt de Slachte Loop door het dorp, waarvoor het hele dorp wordt aangekleed.

Er is veel ondernemerschap gehuisvest in het dorp; onder andere bouw-, installatie- en timmerbedrijven, vrachtvervoer, een garage, een agrarisch loonwerkbedrijf, een chocoladefabriek en uiteraard de landbouwbedrijven in het buitengebied.
 

De melkfabriek, nu chocoladefabriek  

5 Thema’s

In paragraaf 5.1 t/m 5.9 komen de thema’s aan de orde die in het dorp zijn besproken. De volgorde die is aangehouden is de volgorde van belangrijkheid zoals deze uit de enquête naar voren kwam. Ieder thema wordt besproken in de volgorde Huidige situatie – Gewenste situatie – Actiepunten, oplossingen. In deze bespreking word alleen ingegaan op de hoofdlijn uit de bijeenkomsten. In bijlage 1 staan alle punten die door de bewoners zijn ingebracht met globaal een vermelding of het punt vaak, soms of een enkele keer is genoemd.

5.1      Verkeer en bereikbaarheid

Huidige situatie

Achlum is bereikbaar via 3 wegen: vanuit Hitzum, vanuit Arum en vanuit Harlingen. Alle wegen zijn op het moment van het maken van de dorpsvisie 80 kilometer weg zonder fietspad. In 2006 wordt langs de weg naar Hitzum een fietspad aangelegd. Bij binnenkomst vanuit Hitzum zijn verkeersremmende maatregelen getroffen. Deze liggen ruim voor de eerste bebouwing.

De toegang vanuit Arum heeft geen verkeersremmers. De bebouwde kom begint direct tegen de eerste huizen. Langs de weg naar Arum komt in de komende jaren ook een fietspad.

De weg naar Harlingen wordt in de nabije toekomst een 60km weg. Langs een stuk van die weg bij het dorp, De Jister, worden bedrijfspanden gebouwd. De rand van de bebouwde kom wordt daarom verplaatst naar de brug. Er is voorzien dat de ondernemers die de bedrijfspanden bouwen zorgen voor een aangepaste entree, verkeersremmers en een voetpad.

Op dit moment is het hele dorp 50 km gebied. Er is in het categoriserings besluit van 2004 vastgelegd dat het stuk Jonkerschap tussen de brug over de vaart en het dorpshuis verandert in 30 km gebied, waarmee ook de erachter gelegen wegen in de nieuwbouw 30 km gebied worden. Ook de Dorpsstraat en de Monnikenweg, en daarmee de Tanjabuurt en Âld Loop, staan als 30km zone gepland. De eerste stukken van de toegangswegen en de weg buitenom langs de kerk blijven in dat plan echter 50km.

Bij de ingang van de school is het rommelig rond haal- en brengtijden. Veel ouders parkeren vlak bij het hek zodat de kinderen er tussendoor moeten wroeten.

Achlum heeft grotendeels klinkerwegen. Een deel ervan is aan verbetering toe, mede door de rioleringswerkzaamheden. Vooral de Monnikenweg, de Slachtedyk en het Jonkerschap zijn oneffen of slecht. De door de rioleringsaanleg slechte wegdelen staan voor 2006 in de planning voor verbetering. Er rijden soms vrachtwagens via Monnikenweg en Jonkerschap die daar niet hoeven te zijn. Dit dreunt flink door in de huizen en geeft versnelde slijtage aan het wegdek. Ook het Jonkerschap en Hitzumerweg hebben hier last van (daar wordt ook sneller gereden).

Op diverse plaatsen in het dorp ervaart men gebrek aan parkeerruimte. Op de Âld Loop is de beschikbare parkeerruimte beperkt. De Tanjabuurt heeft op de parkeerplaatsen bij de huizen na geen parkeerruimte. Veel bewoners parkeren op de Dorpsstraat waar formeel een parkeerverbod van kracht is, maar waar in de praktijk niemand rekening mee houdt. Een aantal bewoners van de Dorpsstraat ervaart dit als storend en zou graag zien dat men ergens anders parkeert. Ook rond de Van Dalenstraat/Draismastraat is gebrek aan parkeerplaatsen. Voor vrachtauto’s zijn vrijwel geen geschikte parkeerplaatsen beschikbaar. Vrachtauto’s parkeren deels op het Jonkerschap onder de kerk, wat door velen als een risico op ongelukken wordt ervaren. Het is een donker stuk net achter een paar bochten.

Gewenste situatie

Snelheid: de bewoners willen graag dat het hele dorp 30 km gebied wordt en niet alleen het in het categoriseringsplan aangewezen stuk. Dit wordt mogelijk indien de beide 80 km/uur toegangswegen kort voor de bebouwde kom een overgangsgebied met 60 km/uur krijgen. Met name aan de kant van Arum ervaren de aanwonenden de verkeerssituatie als onaangenaam. Men komt vaak met een snelheid van boven de 50km/uur aanrijden. Door de splitsing richting Harlingen is de situatie onoverzichtelijk. De bocht wordt er door veel auto’s afgesneden. Er is geen voetpad, dus voetgangers moeten er gebruik maken van de rijbaan. Verlegging van het begin van de bebouwde kom naar de start van de boomsingel en beperking van de snelheid naar 30km/uur zou een grote verbetering zijn.

Door het hele dorp tot 30 km gebied te verklaren wordt tevens voorkomen dat binnen de bebouwde kom nog weer visueel onaantrekkelijke snelheidsovergangen moeten worden aangelegd.

School: parkeren van halende en brengende ouders niet direct voor de ingang.

Parkeren:  Een deel van de bewoners van de Dorpsstraat zou graag zien dat er minder auto’s langs de weg staan. ’s Avonds is er parkeerruimte over op de Monnikenweg en ter hoogte van de scholen. Overdag is de parkeerruimte bij de scholen meestal vol. Nader uitwerken met een werkgroep.

Wegdek: Verbeteren van het wegdek van de Monnikenweg het Jonkerschap en de Hitzumerweg. Onnodig vrachtverkeer in de Dorpsstraat verbieden.

Actiepunten, oplossingen

1. Verruimen van 30 km gebied tot de hele bebouwde kom.
2. Zoeken naar veilige parkeermogelijkheden voor vrachtauto’s.
3. Aanleg voetpaden (schelpenpaden) langs Monnikenweg en Hitzumerweg
4. Onderzoeken verbetering parkeersituatie Dorpsstraat, Âld Loop, van Dalen & Draismastraat (inclusief opheffing parkeerverbod Dorpsstraat).
5. Verleggen van de rand van de bebouwde kom richting Arum.
6. Aanleg fietspad richting Arum (ook te benutten voor wandelaars).
7. Opnieuw bestraten van de Monnikenweg.
8. Aanpassen autoverbod Tanjabuurt naar “bestemmingsverkeer”.
9. Beoordelen situatie bij de schoolingang, maatregelen ter verbetering van het overzicht.
10. Verbetering verlichting rond inrit Dorpshuis
11. Uitbaggeren Achlumer Vaart

5.2      Onderwijs

Huidige situatie

Er zijn een christelijke en een openbare basisschool. De christelijke school heeft 64 leerlingen en 8 leerkrachten. De openbare school heeft 29 leerlingen en 5 leerkrachten en zit daarmee aan de ondergrens van een aanvaardbaar leerlingaantal. Ouders anticiperen op deze situatie in de schoolkeuze voor hun kinderen, waardoor niet het soort onderwijs maar de schoolomvang een belangrijk keuze criterium is. Soms ten voordele van het openbaar onderwijs in verband met de persoonlijke aandacht die er mogelijk is, vaak ten voordele van de christelijke school omdat daar nu de meeste kinderen (dus vriendjes en vriendinnetjes) zitten. De scholen werken weinig samen, wat door veel bewoners niet wordt begrepen. De aanvangstijden zijn verschillend, er is geen gezamenlijk gebruik van ruimtes, ICT faciliteiten, apparatuur etc.

De huisvesting van de scholen stamt uit de jaren ‘70, dus is niet meer geheel bij de tijd.

Gewenste situatie

Door veel bewoners is aangegeven dat het eigenlijk vreemd is dat in een klein dorp als Achlum 2 scholen zijn die zo weinig samen doen. Er wordt vaak geopperd dat het toch mogelijk moet zijn om de scholen te combineren. Er wordt in elk geval verwacht dat er nauwere samenwerking en betere gezamenlijke benutting van materialen en faciliteiten mogelijk moet zijn. Het dorpsbelang en de gemeente kunnen hierin behalve vragen stellen niet veel doen omdat de scholen hun eigen beleid bepalen. 

Actiepunten, oplossingen

1. geconstateerde situatie aan de scholen voorleggen en vragen daar aandacht aan te besteden.

 De Achlumer vaart, vroeger en nu  vaak gefotografeerd

5.3      Woonomgeving

Huidige situatie

Achlum is een rustig gelegen dorp. De bewoners vinden het een prettig dorp om te wonen. De oude kern, de vaart, het kaatsveld en de kerk worden vaak genoemd als sfeerbepalende beelden. Achlum heeft in en om het dorp een aantal voetpaden en een wandelbosje om een ommetje te maken. Voor een grotere wandeling moet men over de wegen buiten het dorp lopen of de Slachtedyk op en neer wandelen; een rondwandeling door het veld is niet mogelijk.

Nieuwbouw vind plaats aan de randen van het dorp. Het plaatsen van bedrijfshallen aan de rand vind men beeldverstorend; bedrijven uit het dorp moeten wel uitbreidingsruimte krijgen, maar het moet niet meer dan noodzakelijk het aanzien van het dorp verstoren. Bedrijven van buiten het dorp aantrekken wordt niet aangemoedigd.

De bosjes bij Achlum zijn wat eentonig, de oorspronkelijk gepande verscheidenheid is er niet aan af te zien. De populieren bepalen het aanzicht. In het wandelbos komen de andere bomen niet tot hun recht omdat de populieren ze overschaduwen. Er zit geen ontwikkelingsvisie achter de bosjes, het onderhoud heeft voor de gemeente geen prioriteit. Bomen kappen doet men pas wanneer ze dood gaan.

Slootkanten in het buitengebied worden tweezijdig gemaaid. Dit gaat ten koste van het rietkragenbeeld wat landschappelijk gezien aantrekkelijker is. Alleen langs de Slachtedyk blijft het riet staan.

De straatverlichting wordt binnen de bebouwde kom als voldoende ervaren, aan de randen niet. Enkele bewoners klagen over lichthinder omdat de huidige palen lager zijn dan vroeger waardoor licht de slaapkamers binnen valt. Op dit moment hebben de supermarkt en de garage verlichte reclameborden.

Gewenste situatie

Behoud van het aanzien van het oude dorp is gewenst. Nieuwbouw moet geconcentreerd worden neergezet. Er is echter geen overeenstemming over de plaats. Uitbreiding van de recente nieuwbouw en bouwen op het sportveld worden beide genoemd. Eigenlijk wil men het over het algemeen niet in de eigen buurt hebben.

Grote bedrijfsgebouwen (zoals bedrijfshallen van damwandprofiel) moeten zodanig met groen worden afgeschermd dat ze niet opvallen. Dit word met name genoemd met het oog op de uitbreiding langs de Jister. Er zijn een paar wensen over uitbreiding van straatverlichting richting Harlingen (wordt in voorzien), bij de toegang vanaf Hitzum (wordt meegenomen bij de aanleg van het fietspad) en in het buitengebied. Verder betekent uitbreiding van de bebouwde kom richting Arum ook dat verlichting moet worden bijgeplaatst bij de nieuwe dorpsrand.

Er is behoefte aan uitbreiding van de wandelmogelijkheden. Er is zeer vaak gezegd dat het waardevol zou zijn om op een paar plaatsen buiten het dorp door het veld te kunnen lopen zodat een rondwandeling mogelijk wordt. Meer variatie en onderhoud in de bosjes kan deze aantrekkelijker maken. Dat geldt ook voor eenzijdig maaien van slootkanten.

Borden van bedrijven moeten een “dorpse schaal” houden. Verlichte reclame-bebording beperken en passend houden.

Actiepunten, oplossingen

1. Onderzoeken van de mogelijkheden voor wandelpaden rondom het dorp en in het buitengebied.
2. Overleg over opwaardering van de bosjes.
3. Inventarisatie van de situatie van de groenvoorziening (onderhoud, soort groen, afscherming loodsen).
4. Onderzoeken van mogelijkheden van éénzijdig sloten maaien.
5. Overleg met ondernemers over bebording en inpassing van bedrijfspanden.

5.4      Jeugd

Huidige situatie

Er is een beperkt aantal voorzieningen voor de jeugd. Bij het dorpshuis is een JOP (Jongeren Ontmoetings Plek) met afdak en tafeltennistafel. Voor de zomer is het wel een geschikte plek, maar in de winter of bij slecht weer is er niet te zijn. De JOP staat dan eerste rang voor wind en regen.

Er is periode geweest met 1 en soms 2 hutten voor de jongere jeugd. Rondom de hutten werd het snel een rommel en het biergebruik was er hoog. Na een aantal mislukte pogingen om de situatie te verbeteren zijn de hutten afgebroken en is het bouwen van hutten verboden. In het dorpshuis is een aantal keren een jeugdsoos gehouden om toch een plek te bieden, maar dit is wegens gebrek aan belangstelling gestopt. Eigenlijk komt het er op neer dat de jeugd zelf een plek wil waar ze ongestoord hun gang kunnen gaan zonder de  aanwezigheid of inmenging van volwassenen. Voor de “oudere jongere” is de Dopper aan de Wiske al jaren een ontmoetingsplaats. Nu er en dorpshuis is verlegt de activiteit zich daar naartoe.

Er is weinig ruimte voor sport (skaten, skateboarden, basket bal) . Officieel mogen kinderen niet op het sportveld voetballen. In de praktijk gebeurt dat wel omdat het de enige plaats is waar ze kunnen voetballen. Op straat kan dat maar beperkt vanwege de auto’s die daar geparkeerd staan.

Voor kinderen zijn 2 speelperken beschikbaar. Deze zijn niet zo geschikt voor peuters.

Gewenste situatie

Een hangplek in het bos is ongewenst. Het wordt een rommel en het alcoholgebruik loopt uit de hand. Een ontmoetingsplek in een ruimte bij een particulier die met jeugd overweg kan en een oogje in het zeil wil houden is de beste optie. De jeugd heeft dan een eigen plek, maar er gelden wel duidelijke regels en grenzen en deze worden gehandhaafd. De beschikbaarheid van zo’n plek hangt op de bereidheid van ouders die er ruimte voor hebben.

De JOP kan beter worden benut wanneer deze meer beschutting biedt.

Een speelterreintje met bestrating en bijvoorbeeld een basket en wat attributen voor skateboarden zou voor de jeugd een aanvulling zijn. Aanpassing/uitbreiding van de speelperken voor peuters zou een verbetering zijn.

Actiepunten, oplossingen

1. Als er ouders zijn met een ruimte die geschikt is als ontmoetingsplaats overleggen of jeugd daar samen kan komen.
2. Verbetering JOP onderzoeken.
3. Uitbreiden voorzieningen op speelperken voor peuters.
4. Zoeken naar een mogelijkheid om een verhard terrein voor de jeugd in te richten.

5.5      Voorzieningen en diensten

Huidige situatie

Het nieuwe dorpshuis is een aanwinst voor het dorp. Vergaderingen, bijeenkomsten, lezingen, vieringen, ontspanning en ontmoeting, het gebeurt er allemaal. De bemensing en het onderhoud verlopen soepel, er is een grote groep vrijwilligers. Er is veel samenwerking met de ACA (Activiteiten Commissie Achlum.)

De peuterspeelzaal in het gebouw is uitstekend uitgerust en wordt goed benut

Er is zijn bezorgregelingen voor medicijnen met de huisartsen in Witmarsum en Franeker.

De winkel heeft een postagentschap en de mogelijkheid om te pinnen.

Eén keer in de maand wordt in het dorp oud papier opgehaald. Het buitengebied moet oud papier zelf afvoeren.

De vuilnisdienst haalt bij particulieren ééns per 2 weken het huisvuil op. Grof vuil kan 1 keer per maand worde aangeboden. Groenafval wordt 1 keer per maand na melding opgehaald.

De bibliotheekbus gaat vrijwel zeker verdwijnen. Er is nog geen goed alternatief geboden.

Gewenste situatie

Men is tevreden over de hoeveelheid diensten in relatie tot de omvang van Achlum. Met de realisatie van het dorpshuis is aan veel wensen voldaan. Ieder beseft dat de winkel en de bijbehorende service waardevol is, maar binnen enkele jaren dreigt te verdwijnen. Het zou mooi zijn wanneer de winkel in één of andere vorm wordt voortgezet.

Voor met name de jeugd en de ouderen is een toegankelijke mediaservice belangrijk.

Actiepunten, oplossingen

1. Onderzoek naar een vorm om de winkel voort te zetten.
2. Zekerstellen van een goede bibliotheekvoorziening.
3. Diensten in het buitengebied zoveel mogelijk op hetzelfde peil als in het dorp.

5.6      Zorg en welzijn

Huidige situatie

Voor de meeste zorgdiensten is men aangewezen op omliggende plaatsen (Franeker, Halingen en Witmarsum). De huisartsen in Witmarsum hebben een eigen weekeinddienst die goed bevalt; de huisartsen in Franeker werken samen met de Dokterswacht, waarover men niet te spreken is.

Voor ouderen is er een maaltijdservice.

Wat welzijn betreft is men tevreden. Er zijn voldoenden sociale netwerken. Er wordt niet veel overlast ervaren. De overlast die wordt ervaren betreft vooral geluid (muziek buiten) en rommel. Men ervaart op een paar plaatsen dat er bewoners zijn die zich niet veel aan anderen gelegen laten liggen en zich ook niet op hun gedrag laten aanspreken.

Overlast van jongeren is niet structureel. Nu en dan zijn er vernielingen.

Gewenste situatie

Er is vraag om te onderzoeken of het mogelijk is om een aantal zorgdiensten plaats te geven in het dorpshuis Hierbij wordt gedacht aan bijvoorbeeld huisarts, fysiotherapie, consultatiebureau, ouderenzorg.

Wat overlast betreft vind men het belangrijk dat men elkaar onderling kan en blijft aanspreken als overlast wordt ervaren.

Actiepunten, oplossingen

1. Onderzoeken welke zorgdiensten service binnen het dorp kunnen verlenen en welke behoefte aan die diensten is.
2. Bij onaanvaardbare en door meerderen ervaren overlast actie ondernemen.                                                      

 Vrachtvervoer over de Achlumer vaart

5.7      Werkgelegenheid

Huidige situatie

Achlum heeft een aantal bouwbedrijven die werkgelegenheid bieden. Verder zijn er veel vrachtwagenchauffeurs. Een deel daarvan rijdt met een eigen vrachtauto en heeft het dorp als uitvalsbasis.

Gewenste situatie

De situatie ten aanzien van werkgelegenheid is zoals gewenst. De bestaande bedrijven moeten ruimte krijgen om te blijven ondernemen. Nieuwe bedrijven hoeven niet te worden aangetrokken.

Het parkeerprobleem voor de vrachtauto’s is reeds in 5.1 aan de orde gekomen.

Actiepunten, oplossingen

geen

5.8      Woningbouw

Huidige situatie

Achlum is wat woningbouw betreft ruwweg te verdelen tussen het oude dorp, merendeels in het westelijk deel gelegen, de oudere nieuwbouw (daterend uit de jaren ‘60), en de recente nieuwbouw daaromheen en rond de Âld Loop. Er is daardoor een grote variatie in typen woningen en betaalbaarheid van woningen. Men ervaart de mogelijkheden voor starters beperkt, maar geeft daarbij meteen aan dat heden ten dage ook een goedkope woning voor starters zonder eigen vermogen nog te duur kan zijn.

Gewenste situatie

Men wil graag een zodanige uitbreiding van de bebouwing dat jongeren uit Achlum indien zij dat willen in hun dorp kunnen blijven wonen. Ook ouderen moeten zoveel als mogelijk is in he dorp kunnen blijven wonen (zie ook 5.10).

Wat de plaats van nieuwbouw betreft gaan de voorkeur uit naar aansluiting bij de huidige nieuwbouw. Bewoners uit dat gebied geven echter aan dat het ook mogelijk is om aan te sluiten bij de nieuwbouw van de Âld Loop, bijvoorbeeld op het sportveld. Vanuit de bewoners van de Tanjabuurt is daar geen behoefte aan en wordt aangegeven dat het verstorend zou zijn op het beschermde dorpsgezicht.

Actiepunten, oplossingen

1. Overleg over situering bij nieuwbouw omdat hierover veel meningen zijn.
2. Onderzoek naar de soort huizen die wenselijk zijn.
3. Onderzoek naar de wensen van ouderen rondom wonen.

5.9      Recreatie en toerisme

Huidige situatie

De belangrijkste vormen van recreatie zijn fietsen en wandelen. Het buitengebied heeft veel rustige wegen om te fietsen. Achlum ligt aan het knooppuntennetwerk in Friesland, waardoor er regelmatig fietsers langs komen. Door de Slachteloop is Achlum ook op de wandelkaart komen te staan. Nu en dan komen er wandelaars door het dorp die de route lopen. De bewoners maken voor kleine wandelingen gebruik van het bos, de Slachtedyk en de wegen rond het dorp. Behalve in het dorp zelf zijn er geen rondwandelingen mogelijk. Er is behoefte aan meer wandelmogelijkheden. De jaarlijkse kerstkuier heeft die vraag gestimuleerd.

De Achlumer vaart is een leuke doorvaart met verbinding naar omliggende plaatsen. Om de doorvaart mogelijk te houden is baggeren van de vaart nodig.

Gewenste situatie

Er is veel vraag naar mogelijkheden om buiten het dorp rond te kunnen wandelen in plaats van de weg op en neer. En dan graag meer door het veld en minder over de weg. Er zijn bij de bewoners veel ideeën over de mogelijkheden, vaak op basis van bekendheid met paden die er vroeger zijn geweest. In bijna alle gevallen is medewerking  van boeren nodig omdat de paden over hun land lopen.

Er is gevraagd om te onderzoeken of er plaats is voor een trailerhelling om met bootjes de vaart in te kunnen.

Actiepunten, oplossingen

1. Opzetten van een themagroep die onderzoekt welke mogelijkheden er zijn om buiten het dorp door het veld te kunnen lopen en welke boeren daar aan mee willen werken. Daarbij is het een oordeel dat er in Friesland al ervaring is opgedaan met paden door het veld en subsidie voor de boeren.
2. Onderzoeken of en waar een trailerhelling mogelijk is.

5.10   Ouderen

Huidige situatie

De ouderen wonen verspreid over het dorp. Met regelmaat trekken zijn uit Achlum weg wanneer hun afhankelijkheid van anderen groter wordt. Velen kiezen dan Franeker als woonplaats. Het is niet duidelijk of er ouderen langer blijven wanneer er meer wordt gedaan aan hun situatie.

Gewenste situatie

Er is in andere dorpen ervaring met concentratie van ouderenwoningen in combinatie met diensten. Er zijn suggesties gedaan om te onderzoeken of er een woonvorm of organisatievorm te realiseren is waarbij het voor ouderen makkelijker wordt om ondanks beperkingen in het dorp te blijven wonen.

Actiepunten, oplossingen

1. Onderzoeken hoe ouderen aankijken tegen hun woonsituatie en welke wensen er zijn om voor hun de leefbaarheid in het dorp op peil te houden.

5.11   Sport en ontspanning, verenigingen

Huidige situatie

Er zijn een aantal sport- en ontspanningsfaciliteiten in Achlum: voetbalveld, kaatsveld, sportzaal en dorpshuis. De volgende verenigingen zijn actief op sportgebied: voetbal (Stormvogels ’64), kaatsen (K.V. Achlum), volleybal & gymnastiek (Sportvereniging Achlum). Op het gebied van ontspanning: kaarten (De Laatste Troef), biljarten, darten, toneel (Nije Krêft), dammen (ADC), ouderensoos, activiteitencommissie (ACA). Daarnaast zijn er maatschappelijk georiënteerde verenigingen: de hervormde vrouwenvereniging, gereformeerde vrouwenvereniging (Bidt en Werkt), christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging (Passage), Vriendschapsverband Achlum-Yeji.

Gewenste situatie

De faciliteiten voor de verenigingen liggen gespreid. De voetbalvereniging heeft kleedkamers die worden gecombineerd met de kaatsvereniging. De kaatsvereniging heeft ook een eigen clubhuis op het Vierkant. Er wordt vaak voorgesteld om de voetbal te verplaatsen naar het dorpshuis omdat daarmee meteen een faciliteit voor na de wedstrijd beschikbaar is. Die wordt nu gemist.

Actiepunten, oplossingen

1. Onderzoeken van concentratiemogelijkheden van sportactiviteiten.

6. Uitvoering van actiepunten

Mede naar aanleiding van de gesprekken zijn door het bestuur reeds een aantal actiepunten opgepakt:

–          gesprek over uitbreiding van het 30 km gebied naar het hele dorp en verplaatsing van de rand van de bebouwde kom richting Arum,

–          parkeren vrachtauto’s

–          baggeren van de vaart

Voor de volgende activiteiten worden werkgroepen opgezet:

Wonen

Opdracht: onderzoeken welk type huisvesting wordt gewenst en op welke locatie. Speciale aandacht voor de wensen van ouderen.

Recreatie

Opdracht: onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om wandelroutes uit te breiden. Indien mogelijk afspraken maken met boeren en/of gemeente over wandelroutes over hun grond.

Parkeren

Opdracht: in overleg met betrokken bewoners knelpunten in kaart brengen en met voorstellen komen tot verbetering.

De werkgroepen maken een start in juni 2006, de uitvoering van hun inventarisatie en de verslaglegging worden najaar/winter 2006 verwacht. Elke werkgroep bestaat uit minimaal 3 personen.

Bijlage 1

Samenvatting van de aandachtspunten uit de keukentafelgesprekken.

Onderstaand volgen de opmerkingen die vooral tijdens de keukentafelgesprekken naar voren zijn gekomen. Alle opmerkingen zijn vermeld. De mate waarin een opmerking werd genoemd wordt vermeld met vaak (v), soms (s) of een enkele keer (e).

1 Verkeer en bereikbaarheid

1. Liefst hele dorp 30 km gebied. In elk geval ook de Monnikenweg en Dorpsstraat. (v)
2. Blij met het fietspad richting Hitzum, hoe zit dat richting Harlingen? Jammer dat het niet door loopt naar Arum. Ook in verband met wandelaars op die weg. (s)
3. Vrachtwagens op de Monnikenweg maken steeds meer lawaai en geven veel trilling. Wegdek vernieuwen? (e)
4. Geparkeerde rachtwagens op de Singel zijn gevaarlijk. Op z’n minst parkeerlichten voeren! (v)
5. Parkeeropties vrachtauto’s: achter dorpshuis, driehoek bij de kerk, driehoek voor Dokter, bij bosjes bij Slachtedyk.
6. Veel problemen rondom parkeren van auto’s op de Dorpsstraat van bewoners en bezoekers van de Tanjabuurt. Mening over de autowerende paaltjes, geplaatst voor één van de huizen, varieert van “zeer tevreden” tot “geen stijl, weg ermee”. Parkeerverbod wel gaan handhaven wordt niet door iedereen gewenst, ook Dorpsstraatbewoners zelf willen graag voor huis kunnen staan (evt 2^e auto). Opmerking: parkeermogelijkheden op Monnikenweg en bij de school worden niet optimaal benut, men (van de Tanjabuurt) wil niet zover lopen.Voorstellen: weg aan de achterkant van de Tanjabuurt aanleggen; parkeervakken maken bij de school zodat efficiënter wordt geparkeerd, eventueel schuin parkeren als dat past; parkeren bij het kaatsveld (met planken over de sloot naar de huizen; bord verboden parkeren weghalen als er toch niet wordt gehandhaafd. (s)
7. Ook in de buurt Van Dalenstraat/Draismastraat is parkeerruimte beperkt. Van Dalenstraat: groenstrook gaan benutten. Draisma straat: deel van het trottoir gaan gebruiken.
8. Parkeervakken hoek Monnikenweg/Dorpsstraat overgroeien met stekelstruiken. (e)
9. Ald Loop heeft ook parkeergebrek, dat werkt door in Dorpsstraat. (s)
10. Openbaar vervoer: slecht, maar wat valt er aan te veranderen? Iedereen heeft zich er inmiddels op ingesteld, als het nu zou verbeteren is de kans groot dat het niet wordt benut. Alleen jeugd, en dan nog vooral in de donkere maanden. (v)
11. Situatie bij de school is vaak onveilig. Auto’s wringen zich tussen schooljeugd en ouders door en rijden soms hard. (s)
12. De kruising Monnikenweg/Jister is gevaarlijk. Voor voetgangers omdat het onoverzichtelijk is en er niet aan alle kanten voetpad is. Voor auto’s omdat men vaak snel rijdt en binnendoor afsteekt. (s)
13. Plaatsing verlichting Sopsum/Herbayumerweg wenselijk, evenals verduidelijken van de voorrangssituatie. (e)
14. Witte versmallingsstrepen op de weg naar Harlingen tot aan Achlum doortrekken
15. Donkergroene paaltje bij ingang van fietspad bij smederij beter zichtbaar maken.
16. Herbayumerweg wordt steeds meer gebruikt (sluipweg). Meer passeerplaatsen? Verbreding met grasklinkers?
17. Tanjabuurt heeft een autoverbod m.u.v. vergunninghouders. Geeft problemen voor taxi’s. Wijzigen in “m.u.v. bestemmingsverkeer”.
18. Water Achlumer Vaart: hoog tijd om uit te diepen. Er was toch sprake van baggeren in 2005? Nu is het in elk geval nodig geworden want een deel van de bestrating en ondergrond van de Tanjabuurt is bij de aanleg van de riolering in de plomp verdwenen. De walbeschoeiing begint op diverse plaatsen in te zakken. (v)
19. Er wordt steeds vaker te snel gevaren. Oeverschade en schade aan afgemeerde boten. (s)
20. Sloot tussen achtertuinen dorpsstraat en kaatsveld uitdiepen.

2 Onderwijs

1. Jammer dat er 2 scholen zijn die allebei klein zijn en weinig samen doen. Het is toch veel handiger samen te gaan. Speciaal onderwijs kan ook op bepaalde momenten. (v)
2. Schoolgebouw is binnen niet al te lange termijn aan vervanging of verbetering toe. Te combineren met meer samenwerking? (s)

3 Woonomgeving

1. Verlichting: verschillende meningen. I.h.a. geven de lagere palen met wit licht  minder licht, het dorp is donkerder. In sommige gevallen kan er meer licht dan vroeger een huis binnen vallen door de lagere palen. (s)
2. Bosonderhoud te beperkt. Er wordt weinig gemaaid, veel ongedierte in de bomen. Het is eentonig door de populieren die de rest overschaduwen. Idee: 1 keer per jaar een onderhoudsdag met bewoners? (e)
3. Aan alle zichtkanten van het dorp komen lelijke gebouwen te staan. Is dat niet bij elkaar te houden? In elk geval groenvoorzieningen die de schuren en werkplaatsen aan het zicht onttrekken verplicht stellen. (s)
4. Bebording voor bedrijven op dorpsschaal houden. Er zijn inmiddels verlichte borden. Het zijn voornamelijk mensen uit de regio die ze zien, en die weten al dat het bedrijf er is, dus het is weinig zinvol en niet fraai. (e)
5. Jeu de Boules veld wordt kapot gereden door brommers. (e)
6. Een winkel is niet erg belangrijk. Voor een deel van de ouderen wel, het is ook wel leuk voor het sociale, maar geen echte noodzaak. Het is er duurder dan in een grote supermarkt en het assortiment is te beperkt om te verwachten dat men daar blijft kopen. (s)
7. Groenafval blijft te lang liggen. (e)
8. Glasbak en kledingbak zijn een rommelig gezicht. Verzonken bakken aanleggen. (e)
9. Tanjabuurt moet de oude geeltjes behouden. Er zou sprake zijn van een nieuw wegdek in 2006 (s)
10. Overlast door hard rijden in het dorp door muziek uit auto’s en huizen neemt toe.
11. Hondepoep in de berm neemt toe.
12. Meer bloemen zoals op het Jonkerschap zou mooi zijn.
13. De Slachte in het dorp vaker maaien.
14. Uitstraling woning en vooral tuintjes (o.a. van Dalenstraat) zou beter kunnen

4 Jeugd

1. Moeilijk omdat de jeugd zelf niet zoveel wil.
2. Wel speeltuintjes voor de kleineren, maar voor de oudere jeugd ontbreekt een verharde speelplek. Er is wel een JOP, maar een terrein om te voetballen of basketballen zou mooi zijn. Op het sportveld mag het officieel niet, wordt in de winter ook kapot gelopen. (s)
3. De speeltuinen zijn niet geschikt voor peuters. Is er materiaal bij te plaatsen?
4. Het is redelijk rustig op het moment. Bushokje en JOP zijn wel weer vernield.
5. Jammer dat er geen hangplek in het bos meer is, maar het liep wel uit de hand, dus laten bestaan kon ook niet. (s)

5 Voorzieningen en diensten

1. De Singel is een leuke plek, maar vanwege de rookoverlast is er niet te zijn. (e)
2. Zou een huisartsenpost in het dorpshuis mogelijk kunnen zijn? (e)
3. Voorzieningen worden i.h.a. wel goed bevonden, zeker in relatie met de omvang van het dorp. Winkel biedt ook Pin mogelijkheden en postagentschap, er is medicijnenbezorging vanuit Witmarsum; zou dit ook voor andere praktijken kunnen? (s)
4. Jammer wanneer de Spar verdwijnt. Is het een optie om het het voort te zetten zoals Talant dat doet? (s)
5. Groenafval wordt te pas en te onpas neergekieperd en groeit al snel uit tot een bult. Is er een container te plaatsen voor groenafval? (nadeel: er wordt dan ook door omringende dorpen groen in gegooid).
6. Vuilcontainers in buitengebied vallen vaak om, hetzij door de nieuwe ophaalmethode, hetzij later door wind.
7. In het buitengebied wordt geen papier opgehaald. Voor de collecte weet men het buitengebied ook te vinden, dus graag ook meer de andere diensten uitbreiden.

6 Zorg en welzijn

1. Dokterswacht Franeker e.o. wordt als tamelijk hopeloos ervaren. (s)
2. Op Ald Loop is soms geluidsoverlast door radio’s of muziek buiten. (s)

7 Werkgelegenheid

1. Het is mooi zoals het is. Achlumers moeten kunnen ondernemen, het is niet nodig om te werven voor extra bedrijvigheid.
2. Alleen kleinschalige bedrijvigheid faciliteren.

8 Woningbouw

1. Starterwoningen zijn nodig. Dat is leuk gezegd, maar alle nieuwbouw is te duur voor starters. Huren is wel een optie. Achlumers daarvoor eerste keus geven en voorkomen dat mensen die Franeker kwijt wil hier worden geplaatst.
2. Ouderenwoningen. Onderhoud van de woning en vervoer naar elders zijn vaak de knelpunten voor ouderen. Als op dat gebied wat geregeld kan worden is het mogelijk voor ze om langer in het dorp te blijven.
3. Verbod op 2^e huizen; het zijn er nu een paar, maar dat moet niet toenemen.
4. Aantallen huizen: moeilijk in te schatten. Huur: 10 tot 15 in de komende 10 jaar. Koop 15 tot 35.
5. Bouwgrond niet verkopen aan projectontwikkelaars. Groei in kleine eenheden.
6. Meningen ove plaats van woningbouw variëren van “Geen woningbouw op de sportvelden (kaats- en voetbalveld)” (bewoners oude deel) tot “nieuwbouw naar het voetbalveld” (bewoners nieuwbouw). “Not in my back yard” speelt een duidelijke rol.

9 Recreatie en toerisme

1. Wandelpaden/kerkepaden door landerijen zou leuk zijn. Er is subsidie op paden, dus dat kan het aantrekkelijker maken. (v)
2. Wandelpaden zodanig aanleggen dat er een ronde gelopen kan worden en je niet de weg op en neer hoeft. Je kunt nu niet veel ommetjes maken.
3. Schelpenpad in wandelbos niet altijd toegankelijk door wateroverlast.
4. Het bos bij de Wiske beter bewandelbaar maken. Een bruggetje en pad er omheen zodat er een rondje te lopen is?

10 Ouderen

1. Ouderen trekken weg, vaak naar Franeker. Het is niet duidelijk of ze zouden blijven als voorzieningen beter zijn. In principe is er veel te organiseren aan vervoer, maaltijden en boodschappen, maar men moet wel de weg weten te vinden.
2. Ouderen van informatie voorzien over en steunen bij mogelijkhden om in het dorp te blijven (maaltijdenservice, ouderenadviseur, klussenman, vervoer, boodschappen)

11 Sport en ontspanning

1. Goede voorzieningen. Voor de voetbal zou het mooi zijn om bij het dorpshuis te zitten. Nu zijn er alleen kleedkamers.

Overige opmerkingen

1. Deze bijeenkomst (over dorpsvisie) is erg leuk en zinvol, mag vaker om op die manier betrokken te worden.
2. Keukentafelgesprekken zijn laagdrempeliger dan jaarvergadering.

3. In hoeverre kan Achlum nog gevolgen van zoutwinning ondervinden?